ætlast e-ð fyrir

* * *

(að), v.

1) to think, mean, suppose (munu þeir ætla, at vér hafim riðit austr);

hann ætlaði henni líf en sér dauða, he expected life for her, but death for himself;

2) to intend, purpose (ek ætla ok styrkja Gunnar at nökkuru);

þeir ætluðu ekki lengra í kveld, they did not intend to go any farther to-night;

þat verðr hverr at vinna, er ætlat er, every one must do the work that is set before him;

ætla e-m e-t, to set apart for one, allot to one (hann ætlaði þrælum sínum dagsverk);

to intend a thing for one (hann keypti þar pell ágætt, er hann ætlaði Ólafi konungi);

to expect from one, suspect one of (þér mundi þat engi maðr ætla);

ætla sér hóf, to keep within bounds;

ætla sér (with infin.), to intend, purpose (ef hann ætlar sér at keppa við oss);

suðr ætla ek mér at ganga, I intend to go south (to Rome);

ætla fyrir (with infin.), to intend (eru þat hin mestu firn, at þér ætlið fyrir at leggja á allt fólk ánauðarok);

ætla e-t fyrir, to foredoom, foreordain (þat mun verða um forlög okkur sem áðr er ætlat fyrir);

ætla fyrir sér, to think beforehand, expect (mart verðr annan veg en maðrinn ætlar fyrir sér);

ætla til e-s staðar, to intend to go to a place (þeir sigldu nú ok ætla, til Miklagarðs);

ætla til e-s, to reckon upon, expect (eigi þarftu til þess at ætla, at ek ganga við frændsemi við yðr);

hann tók sér bústað ok ætlaði þar landeign til, he destined a piece of land for that purpose;

3) refl., ætlast, to intend, purpose, = ætla sér (hann ætlast at fara til Jómsborgar);

ætlast e-t fyrir, to intend to do a thing (vér skulum halda til njósn, hvat Ólafr ætlast fyrir).

* * *

að, often spelt etla. but ætla, Ld. 32 (vellum); in mod. usage it is often sounded atla: [a derivative akin to Goth. ahjan = to mind, think, and aha = a mind, as also to Germ. achten, O. H. G. ahton; the Northern languages use none of these words, but only the derivative ætla; an old Germ. ahtilon would answer to Icel. ætla; Scot. ettle.]

B. To think, mean, suppose; jarl ætlaði þat, at þær myndi blóta, Blas. 45; munu þeir ætla at vér hafim riðit austr, Nj. 206; forvitni er mér á, hvat þú ætlar mér í skapi búa, Lv. 16; hann ætlaði henni líf en sér dauða, he ettled (expected) life for her, but death for himself, Sturl. iii. 190 C; ekki er til þess at ætla, segir hann, at ek mona skipask við orð ein saman, Fms. xi. 38; ekki þarftú til þess at ætla at ek ganga við frændsemi þinni, 61; verði þér nú at ætla hvárt-tveggja, think of both things, Sks. 285; ef ek á svá mikit vald á þér sem ek ætla, Nj. 10.

2. to intend, purpose; hann kveðsk hafa ætlað ferð sína til Róms, Fms. vii. 155; ek ætla nú ferð mína í Cesaream, 655 xvii. 1; en þat sæti eptir hans dag ætlaði sér hverr sona hans, Fms. i. 7; verðr þat hverr at vinna er ætlað er, … sem ætlað er fyrir, what is allotted him, Nj. 10, 259; ef Guð hefir svá fyrir ætlað, Fms. ix. 507; ætluðu menn Óspaki þat verk, suspected him to have done it, Band. 14; ætlar hann at görask konungr norðr þar, Eg. 71; menn ætluðu til liðs við Þórólf, 98; skautsk at ok ætlaði at höggva fót undan Kára, Nj. 262; ætla til upp-göngu, Fms. vii. 254; hann ætlaði út vindauga, Dropl. 17; ætla e-t fyrir, to purpose, intend a thing, Fms. xi. 256 (fyrir-ætlan); hann lézk þat fyrir sér ætla at ílla mundi hlýða, he was of opinion that …, vii. 141; ek ætla ok at styrkja Gunnar at nokkuru, Nj. 41: hence with mere notion of futurity, eg ætla að fara, I think to go, I shall go: in queries, hvað ætli hann ætli sér, what do you think he is thinking of doing? hvað ætli hann ætli sér (sounded hvatl-ann-atli sér? hvatl’-ann-atl’-a’-fara?); á fyrir-ætlaðri tíð, Eluc. 26.

3. to think, guess; en þó má hverr ætla hvílíka mannraun hann hafði, Bs. i. 139: to calculate, hann tók sér bústað, ok ætlaði þar landeign til, he destined a strip of land for that use, Eg. 735; bera í burt heyit, en ætla vel til alls fjár, they carry the trusses of hay away, but leave enough for the live slock on the farm, Ísl. ii. 140; þeir skolu ætla til heys en eigi til haga, svá sem þeir ætla réttast, Grág. ii. 340; ætla sér hóf, to keep within bounds, Fms. x. 349.

II. reflex. to intend of oneself, purpose; hann ætlask at fara til Jómsborgar, Fms. xi. 88; þá ætlaðisk flokkrinn at brenna bæinn at hringom, x. 388; spurði Brynjólfr hvat hann setlaðisk fyrir, Eg. 156.

☞ In the verse of Sighvat (Fms. vi. 43) ‘ætla’ is, we believe, a corruption for ‘Atla,’ pr. name of a Norse Lagman in Gula, mentioned in Fms. x. 401 (Ágrip ch. 29), and in N. G. L. i. 104; but it is now hardly possible to restore the whole verse, which had already been corrupted in tradition, so that when the compiler of Magnús Saga quoted it, he did not make out the full sense of it. The true context has been pointed out by Maurer in Abhandl. der k. Bayer. Acad. der W. 1872.

1. chtít, zamýšlet

2. myslet si, domnívat se

[aiʰtla, aʰtla]

ætlaði (pl praes ætlum [öʰtlʏm̬])

1. vt

1) считать, полагать, думать

2) ( e-ð til e-s) предназначать, планировать (что-л. для чего-л.)

3) намереваться, задумывать; собираться

ætla á

ætla fyrir

ætla e-ð fyrir sér

2. ætla sér ( að gera e-ð)

ætla sér af

* * *

1) shadow; berr skugga á e-t, a shadow falls upon (þar bar skuggann á sæinn af fjöllunum); bar hvergi skugga á, there was no shadow anywhere;

2) shade of a hat (undan skugga hattarins);

3) shadow, spectre (henni sýndist þa kirkjan full af hræði- ligum skuggum);

4) fig., ganga ór skugga um e-t, to show one’s mind as to a thing; hann bað Halldór ganga ór skugga, hvárt, he asked H. to say plainly, whether; hann sagði sér vera mikinn skugga á, hvat Magnús mundi ætlast fyrir, he said he felt much mis-giving as to what M. had in mind.

* * *

a, m. [Ulf skuggwa = ἔσοπτρον, 1 Cor. xiii. 12; Dan. skygge; Swed. skugga]:—a shade, shadow, Sks. 41, 219; manns s., Ld. 252; bar skuggann á sæinn af fjöllunum, Fms. viii. 188; s. jarðarinnar, Rb. 108; hundrinn hleypr á brúna ok sér skugga sinn í vatninu, Hem.; bar hvergi skugga á, it was all light, without a spot of shadow anywhere, Nj. 118; þá bar skugga í dyrrin, Fb. i. 545; undan skugga hattarins, from the hat’s shade, Fms. vi. 60.

2. a shadow, spectre, leiðiligan skugga, Mart. 115, Post. 645. 69, Bs. i. 256, Mar.

3. in the phrase, ganga ór skugga um e-t, ‘to go out of the shade’ as to a thing, to shew one’s mind, Ld. 170; hann bað Halldórr ganga ór skugga ( speak out clearly) hvárt hann vildi unna honum landkaupsins, 322: mod. to get a thing clearly before one, eg vii ganga ór skugga um það, I wish to have no misgivings about it; also in the phrases, sem hann stæði í skugga nokkurum, in some doubt, Bs. ii. 41; hann sagði sér vera mikinn skugga á, hvat Magnús mundi ætlask fyrir, he said he felt much misgiving as to what M. had in mind, Fms. vii. 3; skuggi er honum í málum ykkrum, Valla L. 211.

4. skuggi ( foreshadowing) ok spár þess ins ílla, er …, Hom. 119.

B. COMPDS: skuggabaldr, skuggalauss, skuggaligr, skuggamikill, skuggasamligr.

1) (to think of as likely to happen or come: I'm expecting a letter today; We expect her on tomorrow's train.) búast við

2) (to think or believe (that something will happen): He expects to be home tomorrow; I expect that he will go; `Will she go too?' `I expect so' / `I don't expect so' / `I expect not.') búast við, vænta

3) (to require: They expect high wages for their professional work; You are expected to tidy your own room.) ætlast til, krefjast

4) (to suppose or assume: I expect (that) you're tired.) gera ráð fyrir, þykjast vita

•

- expectancy